باقر بحری، رئیس کمیسیون تجارت الکترونیک سازمان نصر تهران در این زمینه به بحث تجارت الکترونیک اشاره میکند و میگوید: حوزه تجارت الکترونیکی یک حوزه جدید است که در دنیا هم عمر بسیار کوتاهی دارد. بسیار مهم است که ما در ابتدای شروع فعالیت این تجارت، شرکتهای فعال در این حوزه را حمایت کنیم اما متاسفانه شرکتهای فعال در این حوزه درحالحاضر بیشتر درگیر حل مسائل و مشکلاتشان هستند تا بتوانند به خلاقیتهایشان بپردازند. جوانان فعال ما در شرکتهای تجارت الکترونیک بیشتر درگیر حفظ موقعیت خود هستند و این نکته باعث شده است تا راه برای پیشرفت و ترقی این افراد بسته شود. نهالهای تازه کاشته شده کمی طول میکشد تا میوه بدهند. وی درباره وضعیت مالیات کسب و کارهای اینترنتی میافزاید: کسب و کارهای اینترنتی در ایران به محض شروع فعالیت بلافاصله با انواع مسائل مجوزی، بیمهای، مالیاتی و قانونی مواجه میشوند. بسیاری از کسبوکارهای نوپا با قوانین کهنه سنجیده میشوند. بسیاری از قوانین حوزه تجارت الکترونیک بدون کار کارشناسی دقیق تصویب شدهاند. برخلاف بعضی جوسازیها درباره مالیاتگریزی یا شفاف نبودن فعالیتهای اینترنتی اتفاقا گسترش فعالیتهای مالی آنلاین یا تجارت الکترونیک در کشور به صورت جهشی موجب شفافیت اقتصادی بیشتر میشود.
بحری با بیان اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مرتبطترین وزارت با حوزه تجارت الکترونیک است گفت: وزارت ارتباطات به تنهایی نمیتواند از عهده مسائل مربوط به حوزه تجارت الکترونیک بربیاید. بخش بزرگی از جامعه و حاکمیت باید در این حوزه نظارت کند. شورایعالی فضای مجازی، وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای حاکمیتی باید بر سازوکارهای حوزه تجارت الکترونیک نظارت کند و در تسهیل انجام امور این حوزه فعال باشند.
گام مثبت سازمان امور مالیاتی
رضا الفتنسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب وکارهای اینترنتی در گفتوگو با «گسترش تجارت» از راهکار حل دغدغه مالیات میگوید: در نامهای که به تازگی از سوی سازمان امور مالیاتی ابلاغ شده، به طور شفاف به این نکته اشاره شده که باید مدلهای کسب و کارهای اینترنتی به این اداره معرفی شود. این اقدام یک گام مثبت در مسیر حل مشکلات مالیاتی کسب و کارهای اینترنتی به شمار میآید، چراکه هنوز سازمان امور مالیاتی به طور کامل با مدلهای کسب وکار و به طبع آن با مشکلات این حوزه آشنا نیست.
عضو هیات مدیره اتحادیه کسب وکارهای اینترنتی با تاکید بر برقراری تعامل میان سازمان امور مالیاتی و کسبوکارهای اینترنتی میگوید: با تعامل عینک بدبینی سازمان امور مالیاتی نسبت به فرار مالیاتی کسب و کارهای اینترنتی برداشته میشود. از سوی دیگر دولت باید حمایت خود را افزایش دهد و سازمانها و وزارتخانههای مختلف با دید ایجاد اشتغال به حمایت هرچه بیشتر از کسب و کارهای اینترنتی بپردازند. بحث اصلی ما در حوزه مالیات آن است که سازمان امور مالیاتی هزینههای کسب و کارهای اینترنتی را به رسمیت بشناسد و الگوی کاری و درآمدزایی آنان را با بخش سنتی نسنجد.
دغدغه مالیات، دغدغهای عمومی است
محمد گرکانینژاد، کارشناس تجارت الکترونیک با نگاهی به دغدغههای کسب و کارهای اینترنتی از جمله دغدغه مالیات به «گسترش تجارت» میگوید: بحث مالیات تا حدودی متفاوت از قوانین کسب و کار است و نمیتوان آن را به عنوان یک چالش در مسیر توسعه تجارت الکترونیک دانست. البته باید این نکته را هم در نظر داشت که مالیات بحثی است که نیاز به شفافسازی و رفع دغدغهها و نگرانیهای صاحبان مشاغل دارد. این موضوع مانعی عمومی برای تمام صاحبان کسب و کار چه در بخش سنتی و چه در بخش اینترنتی است و تنها گریبانگیر یک بخش نشده است.
وی در ادامه سخنان خود، تعامل را راهحل برطرف شدن دغدغه کسب و کارهای اینترنتی میداند و میگوید: ایجاد فضای تعامل میان کسب و کارهای اینترنتی و سازمان امور مالیاتی در این زمینه میتواند چالشهای بسیاری را از میان بردارد. البته حالا فضا نسبت به گذشته بهتر شده و برخی از مدلهای کسب و کارهای اینترنتی از سوی سازمان امور مالیاتی به رسمیت شناخته میشود. به عنوان نمونه باید توجه داشت که این سازمان واسطهگری در تجارت الکترونیک را به رسمیت میشناسد. به عبارت دیگر اگر سایتی در زمینه واسطهگری فعال است (مانند زودفود یا سایتهای مانند آن) بدیهی است که حجم کل خرید جزو درآمدهای این سایت نیست و در مالیات دریافتی از این کسب و کار نباید محاسبه شود. این روند تا چند سال پیش برای واسطههای اینترنتی دردسرساز بود، اما حالا مدل شناخته شدهای است و دیگر چالش به شمار نمیآید.
به دنبال همین روند باید سایر مدلهای کسب وکار اینترنتی به سازمان امور مالیاتی معرفی شود تا چالشهای این مشاغل نوین از میان برود.
سخن پایانی
با وجود آنکه دغدغه مالیات هنوز از سر کسب و کارهای اینترنتی باز نشده است، اما توجه سازمان امور مالیاتی و درخواست آنان برای شناسایی انواع مدلهای کسب و کارهای اینترنتی نشان میدهد دری برای حل مشکلات این حوزه باز شده است. نگاهی به نظرات کارشناسان نشان میدهد ادامه دادن راه تعامل دوسویه و ادامه گفتوگوها و مذاکرات میتواند چالشهای فعلی را از میان بردارد و فضا را برای کاهش هزینههای کسب و کارهای اینترنتی و رشد آنان فراهم کند.
در حال حاضر خبر مرتبط با خبر جاری وجود ندارد